Türkiye’de hizmet veren 20 serbest bölge arasında 2020 yılında büyüyen tek bölge olan KOSBAŞ, adeta tersane ihtisas bölgesi haline geldi. 7’si aktif, biri yapım aşamasında olan tersanelerde 5 bin işçi istihdam ediliyor
Serbest bölgeler ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan serbest bölgeler ekonomi için ciddi fırsatlar sunuyor. Kocaeli Serbest Bölgesi KOSBAŞ’ta bu mantık ile 1999 yılından önce Gölcük SEKA Fidanlığında kurulmaya başlandı. Ancak 1999 depreminde çalışma yapılan alan su altında kaldı. Depremden sonra ise bölgede tekrar çalışma başladı.
AYHAN ZEYTİNOĞLU- KSO Başkanı ve KOSBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, bölgede yapılan üretimlerin Kocaeli’nin ticaret hacmine önemli katkılarda bulunduğunu belirtti.
Yeniden kuruluş çalışmaları başlayan KOSBAŞ’ta firmalar 2003 yılından itibaren faaliyete geçti. Aslında farklı sektörlerin üretim yapma olanağı olan serbest bölgeler arasında KOSBAŞ tersaneler alanında ihtisaslaşan bir serbest bölge haline geldi. Şu anda 7 aktif, biri inşaat halinde olmak üzere 8 tersanenin üretim yaptığı bir yer. 2020 yılında 739 milyon 66 bin dolar ticaret hacmi ile ülke ekonomisine büyük katkıda bulunan KOSBAŞ’ta 5 bin işçi istihdam ediliyor.
BÜYÜK GEMİLER ÜRETİLİYOR
KOSBAŞ’ta dünyanın dört bir yanına büyük açık deniz gemileri, buz kıranlar, tanker, römorklar, 50 metreden uzun yatlar üretiliyor. Özellikle yat üreten tersanelerde yurt dışına yapılan yatların ihracatı bölgeye büyük değer katıyor.
Kocaeli Sanayi Odası Başkanı (KSO) ve KOSBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, bölge ile ilgili gazetemize bilgiler verdi. KOSBAŞ olarak bölgenin işletmecisi olduklarını ve buradaki firmaların en iyi şekilde üretim yapması için hizmet verdiklerini kaydeden Zeytinoğlu, şu bilgileri verdi:
“-Bu bölge ağırlıklı olarak tersanelerin yer aldığı ve adeta tersane ihtisas serbest bölgesi haline geldi.
YENİ TERSANE BURAYA YAPILACAK- KOSBAŞ’ta yapılacak olan yeni tersane ile birlikte serbest bölgede tersane sayısı 8’e çıkacak. Yeni tersane ile birlikte KOSBAŞ adeta Tersane İhtisas bölgesi haline gelecek.
KOSBAŞ 817 dönüm arazi üzerinde kurulmuş bir bölge. Bu arazi tamamen devletin arazisidir. Burada mülkiyet yok. Biz burayı işletiyoruz. Bizim ruhsatlarımız 2030 yılında bitecek. Tekrar ruhsatlar yenilenerek çalışmalar devam edecektir. Burası Kocaeli için önemli bir bölge. İhracatına ve ticaret hacmine önemli katkı koyan bir bölge. Bu nedenle buraya yapılan yatırımları kıymetli görüyoruz.
RÜZGAR GÜLLERİNİN DİREKLERİ ÜRETİLİYOR- Cimtaş Tersanesinde gemicilik faaliyetleri dışında üretimi yapılan bir diğer önemli ürün ise alternatif elektrik üretim sistemi olan rüzgar enerjisi üreten rüzgar güllerinin direkleri. Direkler burada üretildikten sonra rüzgar enerjisi üretilen bölgelere gönderiliyor.
Bölge kurulduktan sonra 2008 yılına kadar firmaların inşaatları ve faaliyete girmesi ile birlikte 5 bin işçi çalışıyordu. Daha sonra 2008-2009 yılında yaşanan ekonomik kriz nedeniyle tersane çalışmaları en fazla daralan sektör olması nedeniyle çalışan sayımız 1000’e kadar düştü. Sektördeki sıkıntıların çözülmesi ile birlikte bu gün yeniden çalışan sayımız 5 binin üzerine çıktı. Yeni yatırımla birlikte bu sayı daha da yükselecektir.
KÖPRÜLERİN TABYALARI ÜRETİLDİ- KOSBAŞ’ta hizmet veren Cimtaş tersanesi aynı zamanda farklı üretimlerle de hizmet veriyor İzmit Körfezine yapılan Osmangazi Köprüsü ve Çanakkale Boğazına yapılan Çanakkale Köprüsünün tabyaları burada üretildi. Dev tabyalar Türkiye’de ilk kez bu bölgede üretildi.
Şu anda serbest bölgede 7 tersane ve bir jeneratör firması hizmet veriyor. Bir tersanenin de yapımı başladı. Yeni tersane yatırımı tamamlandığında 8 tersaneli bir bölge olacak burası. İstanbul Tuzla, Yalova’dan sonra en büyük tersane bölgesi KOSBAŞ olacak. Burada gerçekten çok özellikle üretimler yapılıyor. Mega yatlar yapan firmalarımız burada çalışmalarını yapıyor. Bu yatların büyük bölümü yurt dışına gönderiliyor.
Burada bulunan bazı firmalarımız sadece tersane faaliyeti göstermiyor. Cimtaş firması aynı zamanda yenilenebilir enerji olan rüzgar enerjisini üreten rüzgar güllerinin direklerini de yapıyor. Türkiye açısından büyük öneme sahip olan bu özellikli üretim KOSBAŞ’ta yapılıyor. Aynı zamanda Osmangazi Köprüsünün tabyaları ve Çanakkale Boğazında yapılan köprünün tabyaları da burada üretiliyor. Bu bölgemizi güçlendiren önemli çalışmalar arasında yer alıyor. Çok ciddi üretim gücü katıyor bize”
Tersanelerin yoğun üretim yaptığı bir bölge haline gelen KOSBAŞ’ta iş kazaları ile ilgili de bilgi veren KSO Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, “5 bin işçinin çalıştığı bir bölgede elbette iş kazası oluyor. Ancak çok kurumsal firmalar burada üretim yaptığı için işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri en üst seviyede. Bu nedenle iş kazaları çok az oluyor. Bu durum bizim için çok önemli. İş güvenliğine önem verilmesi bu bölgeyi daha da iyi bir noktaya getiriyor” dedi.
KOSBAŞ ile birlikte Türkiye’de 20 serbest bölge bulunuyor. Bu bölgeler arasında ihracat açısından KOSBAŞ, istenilen sıralamada olmasa da Kocaeli’nin ticaret hacmine katkısı azımsanmayacak kadar büyük. Bölgenin her yıl kendini geliştirerek üretim yaptığını söyleyen KSO Başkanı Ayhan Zeytınoğlu, 2020 yılında 20 serbest bölge arasında tek büyüyen bölgenin KOSBAŞ olduğunu söyledi.
Her yıl ticaret hacmini büyüterek üretim yapan KOSBAŞ’ta 2016 yılında 482 milyon dolardan 739 milyon dolara çıktı. Ticaret hacmi içinde 2016 yılında 64 milyon dolar olan ihracat 2020 yılında 256 milyon dolara çıkartıldı. KOSBAŞ’ın ticaret hacmi 2017 yılında 586 milyon dolar, 2018 yılında 577 milyon dolar, 2019 yılında ise 755 milyon dolar oldu. Bu ticaret hacmi içinde ihracat 2017 yılında 127 milyon dolar, 2018 yılında 114 milyon dolar, 2019 yılında ise 214 milyon dolar olarak gerçekleşti.